Sport w drodze ku wolności

2011-11-11, 06:45   A A A   drukuj   Przemysław Popek

Dziś obchodzimy 93. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. W 1918 roku po 123 latach od rozbiorów przez Austrię, Rosję i Prusy staliśmy się wolnym narodem. To dobra okazja do tego, by przypomnieć w jaki sposób na ziemiach polskich rodził się sport, w kraju który nie istniał.

Rok 1772 I Rzeczpospolita częściowo zostaje podzielona między Prusy, Imperium Habsburgów oraz Rosję. Rok 1793, dochodzi do drugiego rozbioru, tym razem Polskę między siebie dzielą Prusy i Rosja. Austria nie brała w nim udziału ze względu na zaangażowanie w wojnę rewolucyjną z Francją. Rok 1795 Polska całkowicie znika z mapy świata, trzej zaborcy dzielą między siebie ostatnie ziemie. Imperium osmańskie jako jedyne nie uznało rozbiorów Polski. Rzeczpospolita formalnie przestała istnieć, była to jednak tylko teoria...

20 lat później na ziemiach polskich powstało pierwsze towarzystwo gimnastyczno-sportowe w Pszczynie. Niestety, ze względu na represje ze strony Prus, przestało istnieć już w 1820 roku. W 1824 roku swoją działalność zainaugurowało Łódzkie Towarzystwo Strzeleckie, a w późniejszym czasie również liczne bractwa kurkowe (rodzaj organizacji paramilitarnej), zaborcy uznali je jednak za rodzaj większego ruchu, który mógłby doprowadzić do buntu przez co wiele z nich przestało ostatecznie istnieć. Bujny rozwój miał miejsce w pływaniu, kiedy to już w 1820 roku na warszawskim Stawie Marymonckim pojawili się pierwsi adepci tej sztuki w ramach Wojskowej Szkoły Pływania. 23 lata później w Poznaniu została otwarta pierwsza publiczna pływalnia. Na początku drugiej połowy XIX wieku do szkół średnich wprowadzono wychowanie fizyczne, co miało ogromny wpływ na dalszy rozwój sportu na ziemiach polskich. Bujny rozwój gimnastyki nastąpił dzięki takim pionierom tej dziedziny jak Teodor Matthes, który w 1831 rozwijał swoją działalność na terenie Warszawy, Ludwik Bierkowski w 1838 w Krakowie, czy też Stanisław Majewski. Elitarne dla Polaków stało się jeździectwo, które zaczęto propagować w 1938 roku w Poznaniu za sprawą Klubu Jeździeckiego Towarzystwa ku Ulepszeniu Hodowli Bydła i Koni Wielkopolskiego Księstwa Poznańskiego, w 1841 – Towarzystwo Wyścigów Konnych i Wystawy Zwierząt Gospodarskich w Warszawie, jak również w 1856 – Towarzystwo Zachęty Koni i Zwierząt Gospodarskich we Lwowie.

Wreszcie w 1867 roku we Lwowie i Krakowie powstaje pierwsze gniazdo TG „Sokół”. Nieco mniejsze represje ze strony zaborcy sprawiły, że w Galicji mogły rozwijać się liczne przejawy działalności sportowej, uprawiano chociażby wioślarstwo, gimnastykę, kolarstwo, czy też łyżwiarstwo, a nawet szermierkę. Na początku XX wieku powstają pierwsze kluby piłkarskie takie jak Lechia, Czarni, Pogoń Lwów, czy też Cracovia, Wisła Kraków. Choć to jeszcze w 1894 roku rozegrano pierwszy mecz piłkarski w zaborze austriackim. Nieco później pierwsze kluby piłkarskie powstały na ziemiach zaboru pruskiego, gdzie swoją działalność rozpoczęły Venetia, Ostrovia, jak również Warta Poznań. Najpóźniej rozwój piłki nożnej nastąpił w zaborze rosyjskim jednymi z pierwszych były Marymont Warszawa, Polonia Warszawa, Korona Warszawa czy też w 1908 roku na bazie szkolnego klubu Łodzianka – ŁKS.

Rozwój klubów sprawił, że wkrótce zaczęto grać między sobą rozgrywki. 25 czerwca 1911 roku powstał Związek Polski Piłki Nożnej, którego zadaniem było usystematyzowanie sportowego życia w Galicji. Był to istotny krok dla podkreślenia narodowej odrębności Polaków. 28 lipca 1914 roku doszło do wybuchu I wojny światowej dało to Polakom nadzieję na odzyskanie upragnionej wolności. Chwila ta przyszła cztery lata później, kiedy to w październiku 1918 roku wiadomo było, że państwa centralne są po przegranej stronie, w Polsce na dobre nastała walka o władzę. W nocy z 6 na 7 listopada 1918 powstał historycznie pierwszy Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej, a 11 listopada Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi, 14 listopada przejął on władzę cywilną.

Z pewnością rozwój sportu miał duże znaczenie w odzyskanie niepodległości przez Polskę. Kluby stawały się niekiedy możliwością kultywowania wielu tradycji i podtrzymywania nadziei na odzyskanie wolności. Stały się miejscem, w którym Polacy mogli poczuć swoją narodową dumę.

 

Komentarze

Komentarz zanim zostanie opublikowany, poddany jest weryfikacji. Jeżeli jego treść nie łamie regulaminu strony, będzie opublikowany.

Brak komentarzy.